De natuurlijke en bovennatuurlijke menselijke lichamen zijn met elkaar verweven. Zo is de Maya-plantenleer niet afgescheiden van de menselijke ziel. Dit concept is soms moeilijk te bevatten voor de moderne geest, die van kinds af aan is getraind in separatistische ideologie. De vereniging van deze twee werelden stelt Maya-geneeskunde in staat om verder te gaan dan "moderne geneeskunde".
 |
| Arvigo Rosita en Elijio Panti Bron |
Alles in de schepping is doordrongen van wat de Maya's ch'ulel noemen, een levendige energiekracht waarvan de Maya's geloven dat deze voortkomt uit een goddelijke spirituele bron. De Maya's zien de hele kosmos als doordrenkt met ch'ulel, huizen, bergen, bronnen, heilige plaatsen, de lucht, de aarde.
In Yucatec Maya-gemeenschappen is een chanul een bovennatuurlijke bewaker of beschermer. Een chanul deelt ch'ulel met een persoon vanaf de geboorte en neemt meestal de vorm aan van een wild dier. In sjamanistische terminologie wordt een chanul soms een "krachtdier" genoemd. Er wordt aangenomen dat wanneer een persoon wordt geboren, er een overeenkomstige chanul in de geestenwereld wordt geboren. Deze chanul blijft daar totdat hij wordt opgeroepen om te helpen en te beschermen.
Als de gehele natuur doordrenkt is met ch’ulel, is het logisch dat Maya-genezers planten, stenen, dieren, mineralen, water en vooral gebeden kunnen gebruiken om te genezen. De kern van Maya-geneeskunde is het concept dat de medicijnen overal om ons heen zijn. We vinden ze in bomen, planten, stenen, dieren, dromen en gebeden. Moeder Aarde is de grote bron van medicinale kracht.
Gebeden bevindt zich ook in het hart van het Maya-systeem. Een gebed stuurt de ch’ulel waar het nodig is, en richt het als een laserstraal of energiekanaal en leidt zo tot transformatie. Het is als een magneet: een gebed trekt ch’ulel aan.
Als energie overal is, dan kan er geen scheiding zijn tussen geest, lichaam en ziel. Ch'ulel is overal aanwezig is even belangrijk voor de menselijke gezondheid, welzijn, stabiliteit en het bereiken van die ongrijpbare staat van evenwicht: menselijk geluk.
Voor de Maya's zijn de spirituele en fysieke rijken een continuüm dat alleen gescheiden wordt door wat ik me voorstel als een doorschijnende ragfijne sluier waar de h'men (Maya voor sjamanen) doorheen kunnen dringen. Door de sluier heen zijn menselijke emoties geweven, die op zowel fysieke als spirituele manieren tot uiting komen.
De sluier is doorschijnend omdat de twee rijken voor elkaar zichtbaar moeten zijn. Ze hebben regelmatig contact nodig om in evenwicht te blijven. Er zijn een aantal manieren waarop mensen door de sluier heen kunnen gluren en met het spirituele rijk kunnen communiceren. Tot de belangrijkste behoren gebed, droomvisioenen, rituelen en ceremonies.
Aan de andere kant van de sluier leven de spirits. Deze spirits zijn manifestaties van ch’ulel en de leveranciers van ch’ulel. Ze werken samen met mensen en reageren op hun gebeden. Daarom geloven Maya-healers dat wanneer iemands ch’ulel uitgeput raakt, gebeden helpen om het weer aan te vullen.
 |
| Elijio Panti bron |
De Maya's hebben een prachtig beeld om de spirituele wereld achter de sluier te beschrijven. In het midden staat een gigantische ceiba boom, in het Maya yax che. Yax heeft drie betekenissen: groen, eerste en heilig. Che betekent boom.
De stam en de takken van de boom bevinden zich boven de aarde. De wortels bevinden zich eronder. Het wortelniveau vertegenwoordigt de onderwereld, en de bovenwereld is de stam en takken.
De takkenwereld en de wortelwereld van de boom des levens weerspiegelen elkaar: de ene is donker, de andere is licht; de ene is zichtbaar, de andere niet. De onderwereld en de bovenwereld bekleden onze fysieke wereld. Het rijk waarin wij verblijven scheidt de twee werelden en dient tegelijkertijd als de poort ertussen.
In de bovenwereld heeft de stam van de boom dertien niveaus. Dit zijn de niveaus van de hemel waar licht en genade en goedheid en vergeving is. Dit is een plek van zonlicht, groei en regeneratie. In totaal zijn er dertien spirits die boven de grond leven. Samen worden ze Oxlahuntiku genoemd in Maya. Don Elijio noemde ze Oxlahunik.
Don Elijio's geliefde Negen Welwillende Spirits verblijven op de eerste negen niveaus. Over het algemeen zijn zij het die het dagelijkse leven mogelijk maken. Ze brengen regen, donder en de seizoenen en zorgen ervoor dat al het leven bloeit en groeit. Ze zijn de verzorgers van de wereld die zorgen voor de mensen, de dieren, de planten, de oogsten, de seizoenen, de dag en de nacht, de kruispunten, vrouwen in bevalling en alle aspecten van het dagelijks leven. De namen van deze geesten bezitten een krachtige lading ch’ulel. Als gevolg hiervan geloofde Don Elijio dat hun namen niet onthuld konden worden aan degenen die geen sastun bezitten. Volgens de Popul Vuh, de grote spirituele tekst van de Maya's, verzwakt het kennen van de namen van de spirits hun krachten.
 |
| Ix Chel Bron |
Itzamna, de mannelijke god van de genezing, wordt beschouwd als de partner van Ix Chel. Zowel hij als Ix Chel dragen slangen op hun hoofd, het symbool van de geneeskunde. Volgens David Freidel, Linda Schele en Joy Parker is itz een ander Mayawoord voor ziel. Itzam betekent letterlijk "iemand die itz doet" of een itzer, een andere term voor een sjamaan. Zij interpreteerden dit zo dat de sjamaan de persoon is die de poort opent om itz – of ziel – in de fysieke wereld te brengen.
Maya-geleerden hebben de namen van andere Maya-spirits ontdekt. Yax Tum Bak is bijvoorbeeld de heer van beplanting en Chac is de Maya-god van de regen. Volgens Sylvanus G. Morley is de maïsgod Yum Kaax.7
Boven de Negen Welwillende Spirits wonen de spirits die op elk van de vier hogere niveaus van de hemel leven. In de bladerrijke kruin van de boom woont Hunabku, de heersende Spirit en de grote heilige God van de Maya's, die toezicht houdt op de hele schepping. Zoals Don Elijio het vertelde, Hunabku is de vader van Ix Chel en Itzamna. Hunabku en de andere geesten op dit niveau zijn de machtigste.
In de wortels van de boom bevinden zich de negen niveaus van de onderwereld, elk geregeerd door zijn eigen heer of geest. Dit zijn de Negen Kwaadaardige Spirits, die dood en vernietiging sturen in de vorm van droogtes, overstromingen, orkanen, oorlog, ellende, lijden en hongersnood.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten