Wezens of goden kunnen volgens de
Maya’s meerdere aspecten of manifestaties hebben. Die manifestaties zijn een
weergave van hun invloeden en van hun verantwoordelijkheden. Ze kunnen zich manifesteren in de
vorm van planten, dieren, natuurlijke formaties en natuurverschijnselen zoals wind, bliksem,
donder en vuur en hebben meestal vier verschillende aspecten, één voor iedere
richting.
Nu is het ook nog zo dat de
verschillende manifestaties van een god onderling met elkaar kunnen communiceren.
David Stuart heeft aangetoond dat God D en God N allebei manifestaties van dezelfde
god Itzamna zijn; op vaas K7226 zijn ze samen te zien en ze communiceren met
elkaar, Itzamna werd in de hooglanden Xpiyacoc genoemd. Hier kun je een afbeelding van de Maya vaas zien: http://research.mayavase.com/kerrmaya_hires.php?vase=7226. Deze recente ontdekking
opent een nieuwe dimensie in de weergave van het Maya geloof en toont weer eens
aan hoe complex hun geloof vanuit onze westerse visie is.
In het voorwoord van de Popol Vuh
staat een hele langer lijst met namen die allemaal betrekking hebben op de goden Xpiyacoc
en Xmucane:
"Het
is gemanifesteerd, het is vastgesteld, het is ook uitgesproken, bedoeld om te
zaaien, bedoeld
om de dageraad aan te laten breken, door de Schepper, de Vormer, Zij Die Kinderen
Heeft Gebaard en Hij Die Zonen Heeft Verwekt, zoals ze worden genoemd; Hunahpu
Possum, Hunahpu Coyote, Witlippekari, Witsnuitneusbeer, Soeverein en Quetzal Slang,
Hart van het Meer en Hart van de Zee genoemd, Schepper van de Groene Aarde en Schepper
van de Blauwe Lucht, zoals ze genoemd worden. Samen genoemd, samen expliciet
deze: Verloskundige, Aartsvader, Xpiyacoc, Xmucane, zijn hun namen, Beschermer,
Behoeder, Twee keer verloskundige, Twee keer aartsvader, worden ze
genoemd
in K’iche’ woorden."
De titels van het scheppingspaar
worden in deze tekst in paren opgesomd: Schepper / Vormer, Zij Die
Kinderen Heeft Gebaard / Hij Die Zonen Heeft Verwekt, Hunahpu Possum / Hunahpu Coyote,
Witlippekari / Witsnuitneusbeer, Soeverein / Quetzal Slang, Hart van het Meer /
Hart van de Zee.
Deze namen zijn dus allemaal
manifestaties van Xmucane en Xpiyacoc:
Hunahpu Possum: Hunahpu is
een veel gebruikte naam of term in de Maya kosmologie, waardoor veel
onderzoekers deze naam niet vertalen. Hunahpu is o.a. gerelateerd aan de
scheppingsplaats, is een dagteken uit de Tzolk’in kalender en is ook de oudste van
de jongste heldentweeling. ‘Possum’ is een buidelrat die in Midden-Amerika
voorkomt, een didelphis yucatanensis om precies te zijn.
Door zijn grijze vacht stond dit dier symbool voor een hoge leeftijd.
‘Oude Man Possum’ is een grootvader en wordt ook wel Mam genoemd. Hij wordt met
veel dingen geassocieerd: de duisternis net voordat de dageraad aanbreekt (het
rode licht in het oosten is zijn manifestatie), met de vijf ongeluksdagen (Wayeb)
van de Haäb kalender voor het begin van een nieuw jaar en met de Jaardragers.
De associaties van Hunahpu en Possum zijn ook de associaties van Xpiyacoc,
waaruit blijkt dat ‘Hunahpu Possum’ een titel voor Xpiyacoc is.
Hunahpu
Coyote: de coyote is een dier dat met de nacht wordt geassocieerd en is
een titel voor Xmucane, de moedergodin.
· Witlippekari: een witlippekari, peccari angulatus
yucatanensis om precies te zijn, is een groot wild zwijn met witte haren. Op
een aantal afbeeldingen van de klassieke Maya’s is Itzamna afgebeeld terwijl
hij op een groot wild zwijn rijdt. Dit wilde zwijn was voor de klassieke Maya’s
het symbool voor het sterrenbeeld Tweelingen en is een dierlijke manifestatie
van Itzamna.
Witsnuitneusbeer: de witsnuitneusbeer is een neusbeer met een
witte snuit en wordt ook wel coati genoemd, de Latijnse naam is nasua narica.
Ze is een dierlijke manifestatie van Xmucane. Verderop in de Popol Vuh vraagt
Zeven Ara aan de witlippekari en de witsnuitneusbeer, de dierlijke
manifestaties van Xmucane en Xpiyacoc, om zijn wonden te genezen, beide
scheppingsgoden zijn immers genezende sjamanen.
Soeverein: betekent volgens de Dikke van Dale ‘aan
geen hoger gezag ondergeschikte macht’, een duidelijke verwijzing naar een
hoogste god.
Gucumatz (Quetzal Slang): Quetzal Slang is een vertaling van Q’ukumatz;
Q’uq’ verwijst naar een quetzal vogel en kumatz is een algemene naam voor
slang. Slangen zijn voor de Maya’s een algemeen symbool voor vernieuwing en
reïncarnatie, o.a. doordat ze eens in de zoveel tijd vervellen en daarna een
nieuwe huid krijgen.
In de begintekst van de Popol Vuh is er ‘alleen
de uitgestrektheid van de zee, samen met de baarmoeder van de lucht’; er was
nog niets gevormd. De zee is dus niet de fysieke zee hier op aarde, de aarde
bestond toen nog niet, maar het is de uitgestrekte zee van de kosmos. Samen met
de baarmoeder, ligt het in de lucht. De oude Maya’s associëren stilstaand water
met de spirituele wereld, deze uitgestrekte zee en de baarmoeder zijn dus de
spirituele wereld. De slang is het
symbool voor het verbindingskanaal tussen de spirituele en de fysieke wereld.
Quetzal Slang en Soeverein vormen een paar; soeverein betekent: ‘de
hoogste kracht in het universum’, de
Soevereine Quetzal Slang is dus het symbool voor de hoogste energie.
Deze
superheilige enorme vliegende slang is het symbool voor de allesomvattende
wereld, dat alle lagen en alle dimensies van ons bestaan omvat. In de kunst van
de Maya’s komt deze vliegende slang veelvuldig voor, het is hun weergave van de
Grote Geest. Quetzal Slang is in de ogen van de Maya’s iets dat in de lucht
ligt, zoals ook uit het volgende in de Popol Vuh blijkt: De Quetzal Slang. Grote wijzen, Grote kenners in hun bestaan. Er is dus
zeker de lucht, er is ook zijn Hart Lucht.
De Quetzal Slang is een zeer bekend
fenomeen bij volkeren in Midden-Amerika. De K’iche’ Maya’s noemen hem Q’ukumatz,
meestal geschreven als Gucumatz, de Maya’s in Yucatan noemen het Kukulkan en de
Azteken Quetzalcoatl. Quetzalcoatl betekent “Gevederde Slang” en ook “Heilige Tweeling”.
Soevereine
Quetzal Slang is de heilige samensmelting van de hoofdgod Xpiyacoc en de
hoofdgodin Xmucane. Volgens de Spaanse pater Bartolomé de las
Casas aanbaden de Maya’s in de zestiende
eeuw in Guatemala “de Grote Vader en de Grote Moeder die in de hemel waren”,
daaruit blijkt ook dat de Maya’s geloven in twee wezens die de kosmos hebben gecreëerd.
Uit mijn boek Maya Mysteriën Ontwaken.
Bronnen foto's:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten